Kategoria badania:
Diagnostyka obrazowa – ultrasonografia / onkologia / hematologia
Krótki opis badania:
USG obwodowych węzłów chłonnych to nieinwazyjne, szybkie i bezbolesne badanie ultrasonograficzne, które pozwala ocenić wielkość, strukturę i charakter zmian w węzłach chłonnych zlokalizowanych w różnych okolicach ciała, m.in. szyi, pach, pachwin, nad- i podobojczykowych. Umożliwia różnicowanie powiększonych węzłów – np. w przebiegu infekcji, stanów zapalnych, chorób autoimmunologicznych lub nowotworów (chłoniak, przerzuty). Badanie często wykonywane jest również jako przygotowanie do biopsji cienkoigłowej (BAC) lub gruboigłowej (BAG).
Kiedy warto wykonać USG węzłów chłonnych?
- Przy powiększeniu węzłów chłonnych, wyczuwalnych pod skórą lub wykrytych przypadkowo.
- W ocenie przyczyn przedłużającej się gorączki, infekcji, osłabienia.
- W diagnostyce różnicowej: zakażenia, odczyny zapalne, choroby autoimmunologiczne, chłoniaki, przerzuty nowotworowe.
- U pacjentów z rozpoznanym nowotworem – w celu oceny przerzutów do węzłów chłonnych.
- W kontroli po leczeniu onkologicznym.
- Przy podejrzeniu chorób układu chłonnego (np. mononukleoza, toksoplazmoza, gruźlica, sarkoidoza).
- Przed planowaną biopsją węzła chłonnego.
Przygotowanie do badania:
- Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania.
- Nie trzeba być na czczo ani odstawiać leków.
- Warto przynieść wcześniejsze wyniki badań obrazowych (np. TK, MR, poprzednie USG), badań krwi (np. OB, CRP, morfologia, LDH) i wyniki histopatologiczne, jeśli były wykonywane.
- Należy poinformować lekarza o przebytej lub trwającej infekcji, chorobach przewlekłych, leczeniu onkologicznym.
Więcej informacji
Co ocenia USG węzłów chłonnych?
- Lokalizację, wielkość i kształt węzłów.
- Strukturę wewnętrzną – jednorodność, obecność zmian torbielowatych, zwapnień lub martwicy.
- Granice węzła – czy są ostro odgraniczone, czy zatarte.
- Unaczynienie – z użyciem opcji Doppler (ważne w ocenie zmian nowotworowych).
- Stosunek długości do szerokości (L/S ratio) – pomocny w różnicowaniu zmian łagodnych i złośliwych.
- Możliwość oceny otaczających tkanek i struktur.
Co może wykazać nieprawidłowy wynik?
- Odczynowe węzły chłonne – powiększone, ale z zachowaną strukturą, najczęściej przy infekcjach.
- Chłoniaki i nowotwory przerzutowe – węzły powiększone, o niejednorodnej strukturze, z zatartym rysunkiem wnęki i patologicznym unaczynieniem.
- Gruźlica, sarkoidoza, choroby autoimmunologiczne – charakterystyczne zmiany strukturalne.
- Torbiele, ropnie lub zmiany martwicze – w przypadku infekcji bakteryjnych lub ropni.
Wskazówki końcowe:
USG obwodowych węzłów chłonnych to podstawowe i niezwykle przydatne narzędzie w ocenie zmian powiększonych węzłów. Pomaga odróżnić łagodne powiększenie od podejrzanych zmian nowotworowych. W razie niepokojących cech lekarz może zlecić dalsze badania – biopsję cienkoigłową (BAC), gruboigłową (BAG), tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (MRI), a także badania laboratoryjne (np. LDH, morfologię z rozmazem, testy wirusologiczne, OB, CRP).
