Kategoria badania:

Badania obrazowe – ultrasonografia / diagnostyka laryngologiczna

Krótki opis badania:

USG ślinianek to nieinwazyjne, bezbolesne badanie ultrasonograficzne, które pozwala ocenić stan i strukturę dużych gruczołów ślinowych: przyusznych, podżuchwowych i podjęzykowych. Dzięki wysokiej czułości badania można wykryć m.in. stany zapalne, torbiele, guzki, kamienie ślinowe oraz zmiany nowotworowe. USG jest podstawowym badaniem w diagnostyce dolegliwości bólowych, obrzęków i powiększeń w okolicy twarzy, szyi i żuchwy.

Kiedy warto wykonać USG ślinianek?

• Przy obrzęku, bolesności lub twardym zgrubieniu w okolicy przyusznicy, podżuchwia lub dna jamy ustnej.
• W diagnostyce i kontroli zapalenia ślinianek – bakteryjnego, wirusowego (np. świnka), autoimmunologicznego (np. zespół Sjögrena).
• W przypadku nawrotowych zakażeń, wycieków śliny, suchości w jamie ustnej.
• Przy podejrzeniu kamicy ślinianek – zatkania przewodów ślinowych przez złogi.
• W diagnostyce guzków, torbieli, nowotworów łagodnych i złośliwych ślinianek.
• W monitorowaniu zmian pourazowych i pozabiegowych w okolicy twarzowo-szyjnej.
• Przed planowaną biopsją cienkoigłową (BAC) zmian w śliniankach.

Przygotowanie do badania:

• Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania – można je wykonać o dowolnej porze dnia.
• Nie trzeba być na czczo, nie ma potrzeby odstawiania leków.
• Warto przynieść wcześniejsze wyniki badań obrazowych (np. poprzednie USG, TK, MR) i laboratoryjnych, jeśli były wykonywane.
• Należy zadbać o higienę jamy ustnej – uniknąć badania tuż po posiłku.

Więcej informacji

Co ocenia USG ślinianek?

• Wielkość i echogeniczność gruczołów ślinowych.
• Obecność torbieli, zmian ogniskowych, guzów, ropni, zwłóknień, zwapnień.
• Zmiany w przewodach wyprowadzających – poszerzenie, kamienie (hiperechogeniczne struktury z cieniem akustycznym).
• Unaczynienie zmian – z pomocą opcji dopplerowskiej.
• Stan sąsiednich węzłów chłonnych, tkanek miękkich szyi i okolicznych struktur.

Co może wykryć USG ślinianek?

• Zapalenie ostre lub przewlekłe ślinianek – obrzęk, wzmożone unaczynienie, zmniejszona echogeniczność.
• Kamica ślinianek – złogi w przewodach, prowadzące do bólu i obrzęku, zwłaszcza podczas jedzenia.
• Zespół Sjögrena – niejednorodna struktura gruczołów, liczne małe torbiele.
• Guzki i zmiany nowotworowe – łagodne (np. gruczolak wielopostaciowy) i złośliwe (np. rak ślinianki).
• Ropnie, torbiele retencyjne, zmiany pourazowe.

Wskazówki końcowe:

USG ślinianek to szybkie, dostępne i dokładne badanie, które stanowi pierwszą linię diagnostyczną w chorobach gruczołów ślinowych. W przypadku wykrycia niepokojących zmian lekarz może zalecić biopsję cienkoigłową (BAC), badania laboratoryjne (np. poziom przeciwciał SSA/SSB, CRP, morfologia) lub dodatkową diagnostykę obrazową (TK, rezonans magnetyczny). Badanie jest bezpieczne i może być wielokrotnie powtarzane, także u dzieci i kobiet w ciąży.