Aminotransferaza alaninowa (ALT)

Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka biochemiczna

Krótki opis badania:

ALT (aminotransferaza alaninowa), znana również jako AlAT, to enzym występujący głównie w komórkach wątroby. Jej podstawową funkcją jest udział w przemianach aminokwasów. Ponieważ ALT znajduje się głównie w wątrobie, jej poziom we krwi jest bardzo czułym i stosunkowo swoistym wskaźnikiem uszkodzenia tego narządu. Podwyższony poziom ALT może wskazywać na ostre lub przewlekłe choroby wątroby, nawet we wczesnym stadium.

Kiedy warto wykonać badanie ALT?

• Przy podejrzeniu chorób wątroby – np. wirusowe zapalenie wątroby (WZW), stłuszczenie, marskość, toksyczne uszkodzenie.
• W przypadku żółtaczki, osłabienia, braku apetytu, bólu w prawym podżebrzu.
• W ocenie wpływu leków mogących uszkadzać wątrobę (np. paracetamol, statyny, niektóre antybiotyki).
• U osób nadużywających alkoholu lub z podejrzeniem alkoholowej choroby wątroby.
• W monitorowaniu skuteczności leczenia chorób wątroby.
• W badaniach profilaktycznych, zwłaszcza przy współistniejących czynnikach ryzyka (otyłość, cukrzyca, zespół metaboliczny).

Przygotowanie do badania:

• Zaleca się wykonanie badania na czczo (8–12 godzin bez jedzenia).
• Unikać spożywania alkoholu oraz intensywnego wysiłku fizycznego przed badaniem.
• Poinformuj lekarza o przyjmowanych lekach – niektóre z nich mogą wpływać na poziom ALT.

Więcej informacji

Normy poziomu ALT (dla dorosłych):

• Kobiety: < 34 U/l
• Mężczyźni: < 45 U/l

Zakresy referencyjne mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium.

Co oznacza podwyższony poziom ALT?

• Wirusowe zapalenie wątroby (WZW A, B, C) – jeden z najczęstszych powodów wzrostu ALT.
• Stłuszczenie wątroby, również niealkoholowe (NAFLD) – częste przy nadwadze, cukrzycy i insulinooporności.
• Marskość wątroby, alkoholowe uszkodzenie wątroby.
• Toksyny i leki – paracetamol, statyny, niektóre antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe.
• Choroby autoimmunologiczne – autoimmunologiczne zapalenie wątroby.
• Zespół metaboliczny – ALT może być pierwszym sygnałem stłuszczenia wątroby.

Co oznacza obniżony poziom ALT?

• ALT poniżej normy zazwyczaj nie ma znaczenia klinicznego.
• Niekiedy może występować u osób z niedoborami witaminy B6, niedożywieniem lub przy bardzo małej masie mięśniowej.

Wskazówki końcowe:

ALT to jedno z najbardziej czułych i użytecznych badań w ocenie zdrowia wątroby. Podwyższenie tego enzymu, zwłaszcza gdy występuje razem z nieprawidłowym wynikiem AST, ALP, GGTP czy bilirubiny, powinno skłonić do dalszej diagnostyki. Warto regularnie kontrolować poziom ALT u osób z czynnikami ryzyka chorób metabolicznych i wątroby.