Endokrynologia to dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem chorób układu hormonalnego. Układ ten reguluje funkcjonowanie wielu narządów i procesów w organizmie za pomocą hormonów produkowanych przez gruczoły wydzielania wewnętrznego. Zaburzenia w ich pracy mogą prowadzić do poważnych schorzeń i różnorodnych objawów. W tym artykule odpowiemy na pytania kim jest endokrynolog, jakie są wskazania do wizyty, i jak się do niej przygotować.
Na skróty:
ToggleEndokrynolog to lekarz specjalista, który diagnozuje i leczy schorzenia związane z zaburzeniami układu hormonalnego. Zajmuje się między innymi chorobami przysadki mózgowej, czyli gruczołu odpowiedzialnego za produkcję hormonów regulujących funkcje innych narządów. Zajmuje się również chorobami przytarczyc, które wpływają na metabolizm wapnia i fosforu. Diagnozuje i leczy choroby nadnerczy, takich jak niedoczynność nadnerczy czy nadczynność, które mogą wpływać na poziom kortyzolu w organizmie. Endokrynolog leczy również tarczycę, innych gruczołów, zespół policystycznych jajników (PCOS), zaburzenia płodności, a także schorzenia związane z nadmiernym owłosieniem i zaburzeniami miesiączkowania.
Zaburzenia hormonalne mogą rozwijać się powoli, dlatego ich objawy bywają trudne do jednoznacznego zidentyfikowania. Konsultacja endokrynologiczna jest wskazana w przypadku wystąpienia objawów sugerujących problemy z układem hormonalnym. Najczęstsze powody wizyty to:
Wiedząc już jakie są najczęstsze powody wizyt i endokrynologa, warto wiedzieć jakie niepokojące objawy powinny skłonić do wizyty. Niektóre objawy mogą sugerować poważne problemy hormonalne i wymagają szybkiej diagnozy. Warto zgłosić się do endokrynologa w przypadku problemu nadmiernego owłosienia u kobiet, powiększenia szyi, ponieważ może to świadczyć o powiększeniu tarczycy. Niepokojące są również takie objawy, jak drżenie rąk, kołatanie serca, uczucie niepokoju, zaburzenia nastroju i snu. Do endokrynologa należy zapisać się niezwłocznie jeśli wyniki badań wskazują na odchylenia w funkcjonowaniu hormonów, np. poziomu TSH, FT3 czy FT4.
Problemy hormonalne mogą dotyczyć również dzieci, a ich wczesne wykrycie jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju. Endokrynolog dziecięcy prywatnie może pomóc w zdiagnozowaniu przyczyny opóźnionego lub przyśpieszonego dojrzenia. Warto się do niego udać jeśli u dziecka występuje problem z masą ciała na przykład niedowaga lub otyłość. Jest to również wskazane jeśli u dziewczynek występują zaburzenia miesiączkowania. Warto zgłosić się z dzieckiem do endokrynologa, jeśli zauważymy nietypowe zmiany w tempie rozwoju fizycznego, np. brak oznak dojrzewania u dziewcząt po 14. roku życia.
Chcąc zadbać o to, by konsultacja endokrynologiczna była jak najbardziej efektywna, warto się do niej odpowiednio przygotować. Co w takim razie zabrać na wizytę? Najlepiej zabrać aktualne wyniki badań laboratoryjnych, np. poziomu TSH, glukozy, kortyzolu. Warto również zrobić listę objawów, które budzą niepokój. Na wizytę należy również przygotować informację na temat przyjmowanych lekarstw. W dniu wizyty najlepiej ubrać się w taki sposób, by łatwo było osłonić szyję, co może być konieczne przy badaniu USG tarczycy.
Endokrynolog ma do dyspozycji różnorodne narzędzia diagnostyczne, które pozwalają zidentyfikować źródło problemu i zaplanować odpowiednie leczenie chorób. U endokrynologa najczęściej wykonywane są badania hormonalne takie jak:
Często wykonywane są również badania obrazowe takie jak USG tarczycy, które pomaga ocenić strukturę i wielkość tarczycy.
Zdrowy układ hormonalny jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Konsultacja endokrynologiczna jest niezbędna w przypadku niepokojących objawów, takich jak zaburzenia miesiączkowania, nadmierne owłosienie, czy nietypowe wahania wagi. Wizyta u lekarza specjalisty pozwala na wczesną diagnozę i skuteczne leczenie zaburzeń hormonalnych. Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u endokrynologa NFZ!