Kategoria badania:
Badania laboratoryjne – diagnostyka endokrynologiczna / autoimmunologia / choroby tarczycy
Krótki opis badania:
Przeciwciała anty-TPO (anty-peroksydaza tarczycowa) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko enzymowi peroksydazie tarczycowej, który odgrywa kluczową rolę w produkcji hormonów tarczycy. Obecność anty-TPO świadczy o autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy i jest jednym z najważniejszych markerów chorób takich jak choroba Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa. Badanie to pomaga w diagnostyce zaburzeń czynności tarczycy oraz w różnicowaniu przyczyn niedoczynności lub nadczynności tego gruczołu.
Kiedy warto wykonać badanie anty-TPO?
- Przy objawach niedoczynności tarczycy: zmęczenie, senność, przyrost masy ciała, suchość skóry, zaparcia.
- W przypadku objawów nadczynności tarczycy: nerwowość, chudnięcie, kołatanie serca, biegunki, drżenie rąk.
- W diagnostyce chorób autoimmunologicznych tarczycy – Hashimoto, Graves-Basedow.
- U kobiet planujących ciążę lub będących w ciąży – zwłaszcza z wywiadem chorób tarczycy.
- W monitorowaniu leczenia hormonalnego lub postępu choroby autoimmunologicznej.
- U osób z nieprawidłowymi wynikami TSH, FT3 lub FT4.
Przygotowanie do badania:
- Badanie wykonywane jest z krwi żylnej.
- Nie ma potrzeby bycia na czczo, ale zaleca się wykonanie badania w godzinach porannych.
- Nie trzeba odstawiać leków hormonalnych (np. lewotyroksyny), chyba że lekarz zdecyduje inaczej.
- Warto poinformować o przebytych chorobach tarczycy i przyjmowanych lekach, szczególnie immunomodulujących.
Więcej informacji
Normy anty-TPO (mogą różnić się w zależności od laboratorium):
- < 34 IU/ml – wynik prawidłowy (ujemny)
- > 34 IU/ml – wynik dodatni (podwyższone przeciwciała anty-TPO)
Co oznacza dodatni wynik anty-TPO?
- Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (najczęściej Hashimoto) – nawet jeśli poziom TSH, FT3 i FT4 jest jeszcze prawidłowy.
- Choroba Gravesa-Basedowa – choć częściej towarzyszą jej przeciwciała anty-TSHR.
- Zwiększone ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy w przyszłości – zwłaszcza u kobiet w ciąży lub w połogu.
- Może współistnieć z innymi chorobami autoimmunologicznymi (np. celiakia, cukrzyca typu 1, SLE).
Co oznacza ujemny wynik anty-TPO?
- Najczęściej wyklucza autoimmunologiczne podłoże choroby tarczycy, ale nie zawsze – niektóre osoby z Hashimoto mogą mieć niski poziom przeciwciał.
- W przypadku nieprawidłowego TSH bez obecności anty-TPO wskazane jest dalsze różnicowanie przyczyny (np. niedobór jodu, wtórna niedoczynność).
Wskazówki końcowe:
Badanie anty-TPO to kluczowy marker chorób autoimmunologicznych tarczycy, który może wskazywać na proces zapalny jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych. Jego obecność pomaga potwierdzić rozpoznanie choroby Hashimoto i przewidzieć rozwój niedoczynności tarczycy, dlatego warto je oznaczyć u pacjentów z nieprawidłowym TSH, planujących ciążę lub z chorobami autoimmunologicznymi. Wynik powinien być zawsze analizowany wraz z TSH, FT3, FT4 i innymi przeciwciałami (anty-TG, anty-TSHR).
