Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka endokrynologiczna / autoimmunologia / choroby tarczycy

Krótki opis badania:

Przeciwciała anty-TSHR (znane również jako TRAb – Thyrotropin Receptor Antibodies) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko receptorowi TSH na komórkach tarczycy. Ich obecność jest charakterystyczna dla choroby Gravesa-Basedowa, w której przeciwciała te pobudzają receptor TSH, prowadząc do nadprodukcji hormonów tarczycy i nadczynności. Badanie to odgrywa kluczową rolę w rozpoznaniu, monitorowaniu i ocenie ryzyka nawrotu choroby Gravesa, a także u kobiet w ciąży z wywiadem tej choroby.

Kiedy warto wykonać badanie anty-TSHR (TRAb)?

• Przy podejrzeniu nadczynności tarczycy – zwłaszcza przy niskim TSH i wysokim FT3/FT4.
• W celu potwierdzenia choroby Gravesa-Basedowa – różnicowanie z innymi przyczynami nadczynności.
• U kobiet w ciąży z chorobą Gravesa lub jej wywiadem – ocena ryzyka przejścia przeciwciał do płodu.
• W monitorowaniu skuteczności leczenia (np. tyreostatykami, radiojodem, po operacji).
• W przypadku objawów orbitopatii tarczycowej (wytrzeszcz oczu, obrzęki powiek).
• Przy podejrzeniu nawrotu nadczynności tarczycy po remisji.

Przygotowanie do badania:

• Nie jest wymagane bycie na czczo, ale zaleca się wykonanie badania w godzinach porannych.
• Próbkę pobiera się z krwi żylnej.
• Nie trzeba odstawiać leków hormonalnych (np. lewotyroksyny), chyba że lekarz zaleci inaczej.
• Należy poinformować lekarza o stosowanej terapii przeciwtarczycowej (np. tyreostatyki).

Więcej informacji

Normy przeciwciał anty-TSHR (TRAb):

• < 1,75 IU/l – wynik ujemny (brak istotnych przeciwciał)
• ≥ 1,75 IU/l – wynik dodatni (obecność przeciwciał przeciw receptorowi TSH)
  Zakres referencyjny może się różnić w zależności od metody badania i laboratorium.

Co oznacza dodatni wynik anty-TSHR?

• Choroba Gravesa-Basedowa – przeciwciała anty-TSHR pobudzają receptor TSH, prowadząc do nadczynności tarczycy.
• Wysokie miano przeciwciał może korelować z ciężkością i aktywnością choroby, w tym ryzykiem orbitopatii.
• U kobiet w ciąży – zwiększone ryzyko przejścia przeciwciał przez łożysko i wystąpienia nadczynności tarczycy u płodu/noworodka.
• Może utrzymywać się przez długi czas po leczeniu – pomocne w monitorowaniu ryzyka nawrotu.

Co oznacza ujemny wynik anty-TSHR?

• Najczęściej wyklucza Gravesa-Basedowa jako przyczynę nadczynności.
• Przy objawach nadczynności może wskazywać na inne przyczyny, np. guz autonomiczny, zapalenie tarczycy, nadmiar hormonów egzogennych.
• Nie wyklucza obecności orbitopatii – choć jej ryzyko jest mniejsze.

Wskazówki końcowe:

Badanie anty-TSHR (TRAb) to kluczowy test w rozpoznawaniu i monitorowaniu choroby Gravesa-Basedowa – autoimmunologicznej przyczyny nadczynności tarczycy. Szczególne znaczenie ma u kobiet w ciąży oraz w decyzji o leczeniu radiojodem czy operacyjnym. Wysokie stężenia przeciwciał mogą także wskazywać na większe ryzyko nawrotu choroby po leczeniu. Wynik należy interpretować razem z TSH, FT3, FT4 oraz USG tarczycy.