Kategoria badania:

Diagnostyka obrazowa i czynnościowa – kardiologia / diagnostyka układu krążenia

Krótki opis badania:

EKG wysiłkowe (tzw. próba wysiłkowa EKG) to nieinwazyjne badanie czynnościowe serca, polegające na rejestrowaniu zapisu EKG w trakcie kontrolowanego wysiłku fizycznego (np. marszu na bieżni ruchomej lub pedałowania na cykloergometrze). Badanie umożliwia ocenę wydolności fizycznej, ukrwienia mięśnia sercowego i rytmu serca podczas wysiłku, a także wykrywa zaburzenia, które mogą nie występować w spoczynku. Jest wykorzystywane w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca oraz w ocenie skuteczności leczenia kardiologicznego.

Kiedy warto wykonać próbę wysiłkową EKG?

• Przy podejrzeniu choroby niedokrwiennej serca (ChNS) – ból w klatce piersiowej, duszność wysiłkowa.
• W ocenie wydolności fizycznej i tętna wysiłkowego – np. przed podjęciem aktywności sportowej.
• Po przebytym zawale serca, angioplastyce lub wszczepieniu stentu – kontrola skuteczności leczenia.
• W diagnostyce zaburzeń rytmu serca, które pojawiają się w czasie wysiłku.
• U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą lub innymi czynnikami ryzyka sercowego.
• Przed zabiegami operacyjnymi – jako ocena ryzyka sercowego przedoperacyjnego.

Przygotowanie do badania:

• Na badanie należy przyjść w stroju sportowym i wygodnym obuwiu.
• Zaleca się lekki posiłek na 2–3 godziny przed badaniem, nie należy przychodzić na czczo.
• Przed badaniem nie należy pić kawy, napojów energetycznych ani palić papierosów.
• Leki (np. beta-blokery) mogą wpływać na wynik – niektóre należy odstawić zgodnie z zaleceniem lekarza.
• Warto przynieść wyniki wcześniejszych badań EKG, echo serca lub kartę wypisową ze szpitala.

Więcej informacji

Jak przebiega badanie?

• Pacjent ma założone elektrody EKG i opaskę do pomiaru ciśnienia.
• Ćwiczy na bieżni lub rowerku, a obciążenie fizyczne stopniowo się zwiększa co kilka minut.
• W tym czasie monitorowane są: zapis EKG, ciśnienie tętnicze i samopoczucie pacjenta.
• Badanie trwa zwykle do osiągnięcia maksymalnego tętna, pojawienia się objawów lub ustaleń protokołu testu.

Co może wykazać nieprawidłowy wynik EKG wysiłkowego?

• Zmiany w zapisie EKG typowe dla niedokrwienia mięśnia sercowego – obniżenie odcinka ST.
• Zaburzenia rytmu serca – np. tachyarytmie, skurcze dodatkowe.
• Nadciśnienie wysiłkowe – nieprawidłowa reakcja ciśnienia na wysiłek.
• Objawy, takie jak ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, duszność, mogą sugerować istotne choroby serca.
• W razie nieprawidłowości wskazane są dalsze badania: echokardiografia, holter EKG, scyntygrafia serca, koronarografia.

Co oznacza prawidłowy wynik próby wysiłkowej?

• Brak objawów niedokrwienia w zapisie EKG i podczas wysiłku.
• Prawidłowa odpowiedź tętna i ciśnienia na wysiłek.
• Brak zaburzeń rytmu serca i dobre samopoczucie pacjenta.
• Oznacza niskie prawdopodobieństwo choroby wieńcowej i dobrą tolerancję wysiłku fizycznego.

Wskazówki końcowe:

EKG wysiłkowe to ważne i dostępne badanie przesiewowe oraz kontrolne w diagnostyce chorób serca, szczególnie niedokrwienia mięśnia sercowego. Jest niezastąpione w ocenie reakcji serca na wysiłek fizyczny i planowaniu dalszego leczenia. Należy jednak pamiętać, że przy niejednoznacznych wynikach lub ograniczeniach fizycznych pacjenta mogą być konieczne badania alternatywne, np. echo wysiłkowe, scyntygrafia serca lub tomografia naczyń wieńcowych (CTCA)