Potas (K)

Kategoria badania

Badania laboratoryjne – diagnostyka biochemiczna

Krótki opis badania

Badanie poziomu potasu (K) w surowicy krwi pozwala ocenić równowagę elektrolitową organizmu. Potas jest kluczowym minerałem, który odgrywa ważną rolę w przewodnictwie nerwowym, pracy mięśni (w tym serca) oraz utrzymaniu prawidłowego ciśnienia osmotycznego. Zarówno podwyższony, jak i obniżony poziom potasu może prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca, osłabienia mięśni i innych groźnych powikłań zdrowotnych. Większość potasu w organizmie wchłaniania jest przez nerki, a choroby nerek powodują zmniejszenie jego wchłaniania zwrotnego.

Kiedy warto wykonać badanie potasu?

• Przy podejrzeniu zaburzeń elektrolitowych.
• W diagnostyce i monitorowaniu chorób serca, nadciśnienia tętniczego oraz niewydolności nerek.
• W przypadku objawów takich jak osłabienie, skurcze mięśni, arytmia, drętwienie kończyn.
• U pacjentów przyjmujących leki moczopędne, inhibitory ACE, glikozydy naparstnicy lub leki przeczyszczające.
• Po odwodnieniu, intensywnych wymiotach lub biegunce.

Potas jest kluczowym elektrolitem regulującym pracę mięśni i serca, dlatego jego poziom jest rutynowo sprawdzany u osób z chorobami układu krążenia i zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia hormonalne, np. choroby nadnerczy również mogą wpływać na gospodarkę elektrolitową, dlatego warto wykonać w takim przypadku badanie stężenia potasu we krwi.

Przygotowanie do badania

• Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania – można je wykonać o dowolnej porze dnia.
• Warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, które mogą wpływać na poziom potasu.
• Intensywny wysiłek fizyczny przed badaniem może chwilowo podwyższyć stężenie potasu.

Często stosowane leki które mogą wpłynąć na poziom potasu we krwi to np. leki na nadciśnienie – ACE-inhibitory czy blokery receptora angiotensyny.

Więcej informacji

Jakie są normy poziomu potasu we krwi?

Zakres referencyjny potasu w surowicy wynosi:
3,5–5,1 mmol/l

Co oznacza podwyższony poziom potasu (hiperkaliemia)?

Podwyższony poziom potasu może wskazywać na:

• Niewydolność nerek (upośledzone wydalanie potasu).
• Nadmierne spożycie potasu (np. w suplementach).
• Zaburzenia hormonalne, np. chorobę Addisona.
• Rozpad komórek (np. w wyniku ciężkich urazów, oparzeń lub zespołu lizy guza).
• Przyjmowanie niektórych leków, np. leków oszczędzających potas, inhibitorów ACE.

Wysokie stężenie potasu może prowadzić do groźnych zaburzeń rytmu serca, a w skrajnych przypadkach – zatrzymania akcji serca. Nie należy jednak przesadnie się bać, ponieważ zdarza się, że wynik powyżej normy wynika z nieprawidłowego pobrania próbki krwi. Najlepiej w takiej sytuacji skonsultować wynik z lekarzem.

Co oznacza obniżony poziom potasu (hipokaliemia)?

Obniżony poziom potasu może być wynikiem:

• Nadmiernej utraty potasu (np. przez przewlekłe wymioty, biegunkę lub nadmierne pocenie się).
• Długotrwałego stosowania leków moczopędnych lub przeczyszczających.
• Przewlekłej niewydolności nadnerczy.
• Diet niskopotasowych.
• Alkalozy metabolicznej.

Hipokaliemia objawia się osłabieniem, skurczami mięśni, uczuciem kołatania serca, a w ciężkich przypadkach może prowadzić do porażenia mięśni i zaburzeń rytmu serca.

Prawidłowy poziom potasu jest niezbędny do zachowania zdrowia, dlatego wszelkie odchylenia od normy powinny być skonsultowane z lekarzem, który zleci odpowiednią diagnostykę i ewentualne leczenie.