Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka wirusologiczna / choroby zakaźne

Krótki opis badania:

Przeciwciała anty-HCV to autoprzeciwciała skierowane przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C (HCV). Ich obecność oznacza, że organizm miał kontakt z wirusem HCV – niezależnie od tego, czy infekcja została zwalczona, czy też trwa nadal. Badanie jest podstawowym testem przesiewowym w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C i wykonywane jest metodą serologiczną (najczęściej metodą ELISA).

Kiedy warto wykonać badanie przeciwciał anty-HCV?

• W ramach badań profilaktycznych – szczególnie u osób po 40. roku życia.
• Przy podwyższonych próbach wątrobowych (ALT, AST).
• U osób z narażeniem na kontakt z krwią – np. po zabiegach chirurgicznych, tatuażach, transfuzjach przed 1992 r., kontakcie z zakażonym HCV.
• U osób z objawami przewlekłego zapalenia wątroby – zmęczenie, bóle mięśni, bóle wątroby, żółtaczka.
• W diagnostyce przyczyn marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego.
• Przed rozpoczęciem leczenia immunosupresyjnego, chemioterapii, procedurą in vitro.
• U kobiet w ciąży (w ramach badań przesiewowych).

Przygotowanie do badania:

• Badanie nie wymaga przygotowania ani bycia na czczo.
• Próbkę krwi można pobrać o dowolnej porze dnia.
• Niektóre choroby autoimmunologiczne lub zakażenia mogą powodować wyniki fałszywie dodatnie – w razie dodatniego wyniku zawsze wykonuje się test potwierdzający RNA HCV (wiremię).

Więcej informacji

Interpretacja wyniku:

• Ujemny wynik (–): najczęściej oznacza brak kontaktu z wirusem HCV.
• Dodatni wynik (+): oznacza kontakt z HCV – konieczne jest wykonanie badania RNA HCV (PCR), aby potwierdzić, czy infekcja nadal trwa.

Co oznacza dodatni wynik anty-HCV?

• Obecna lub przebyta infekcja HCV – przeciwciała mogą utrzymywać się we krwi przez całe życie, nawet po wyleczeniu.
• Potrzeba dalszej diagnostyki – kolejnym krokiem jest oznaczenie RNA HCV (test PCR), który wykrywa obecność wirusa.
• W przypadku dodatniego RNA HCV – konieczna jest konsultacja hepatologiczna i rozważenie leczenia przeciwwirusowego (obecnie dostępne są terapie o bardzo wysokiej skuteczności).

Co oznacza ujemny wynik anty-HCV?

• Brak kontaktu z HCV – osoba najprawdopodobniej nigdy nie była zakażona.
• Bardzo wczesne stadium zakażenia – przeciwciała mogą się jeszcze nie wytworzyć (okno serologiczne do 6–12 tygodni). W takim przypadku warto wykonać RNA HCV przy uzasadnionym podejrzeniu klinicznym.

Wskazówki końcowe:

Przeciwciała anty-HCV to podstawowe i bardzo ważne badanie przesiewowe w kierunku WZW typu C. Wczesne wykrycie zakażenia umożliwia skuteczne leczenie i zapobiega groźnym powikłaniom, takim jak marskość wątroby czy rak wątrobowokomórkowy. Dodatni wynik zawsze wymaga potwierdzenia obecności wirusa metodą PCR (RNA HCV). HCV przenosi się przez krew, dlatego badania profilaktyczne są szczególnie ważne u osób z czynnikami ryzyka.