Sód (Na)

Kategoria badania

Badania laboratoryjne – diagnostyka biochemiczna

Krótki opis badania

Badanie poziomu sodu (Na) w surowicy krwi pozwala ocenić gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Sód jest jednym z kluczowych elektrolitów odpowiedzialnych za utrzymanie równowagi płynów, prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mięśni oraz regulację ciśnienia krwi. Nieprawidłowe stężenie sodu może prowadzić do poważnych zaburzeń, takich jak odwodnienie, obrzęki, zaburzenia neurologiczne czy problemy z ciśnieniem krwi.

Kiedy warto wykonać badanie sodu?

• Przy podejrzeniu zaburzeń wodno-elektrolitowych (np. odwodnienia, przewodnienia).
• W diagnostyce nadciśnienia tętniczego i chorób serca.
• W przypadku chorób nerek, wątroby i nadnerczy.
• W monitorowaniu pacjentów stosujących leki moczopędne lub hormonalne.
• Przy objawach takich jak osłabienie, zawroty głowy, dezorientacja, skurcze mięśni, obrzęki.

Sód pełni kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu, dlatego jego poziom powinien być regularnie monitorowany u osób z chorobami przewlekłymi oraz w sytuacjach nagłych, gdy pojawiają się objawy zaburzeń elektrolitowych.

Przygotowanie do badania

• Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, można je wykonać o dowolnej porze dnia.
• Warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, zwłaszcza diuretykach, kortykosteroidach i lekach wpływających na gospodarkę wodno-elektrolitową.

Więcej informacji

Jakie są normy poziomu sodu we krwi?

Zakres referencyjny sodu w surowicy wynosi:
135–145 mmol/l

Warto pamiętać, że każde laboratorium pracuje wg własnych norm, które są dołączone do wyniku badania. Ponadto, u niemowląt oraz osób starszych mogą one odbiegać od powyższych wartości, co jest całkowicie fizjologiczne dla tych grup wiekowych.

Co oznacza podwyższony poziom sodu (hipernatremia)?

Wysoki poziom sodu może być wynikiem:

• Odwodnienia (np. wskutek biegunki, wymiotów, nadmiernej potliwości).
• Niewystarczającego spożycia płynów.
• Cukrzycy i zaburzeń hormonalnych (np. nadczynności nadnerczy).
• Chorób nerek prowadzących do nadmiernej utraty wody.
• Stosowania diuretyków lub leków zwiększających wydalanie wody.

Podwyższony poziom sodu może prowadzić do objawów takich jak silne pragnienie, osłabienie, splątanie, a w skrajnych przypadkach do drgawek i śpiączki.

Co oznacza obniżony poziom sodu (hiponatremia)?

Niski poziom sodu może wynikać z:

• Nadmiernego spożycia wody (np. w wyniku zatrucia wodnego).
• Przewlekłej niewydolności serca, wątroby lub nerek.
• Zaburzeń hormonalnych (np. niedoczynności nadnerczy).
• Stosowania niektórych leków, np. moczopędnych, przeciwdepresyjnych.
• Zespołu nieprawidłowego wydzielania wazopresyny (SIADH).

Hiponatremia może powodować osłabienie, nudności, bóle głowy, a w ciężkich przypadkach prowadzić do obrzęku mózgu i zaburzeń świadomości.

Wynik poniżej dolnej granicy normy może również świadczyć o postępującym wyniszczeniu niedożywieniu organizmu, co zdarza się u pacjentów chorujących onkologicznie.

Nieprawidłowy poziom sodu wymaga konsultacji lekarskiej oraz często dalszej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zachęcamy do skorzystania z wizyty u lekarza rodzinnego i omówienia wyniku badania stężenia sodu we krwi.