Kategoria badania:
Diagnostyka obrazowa – ultrasonografia / interna / urologia
Krótki opis badania:
USG jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej to nieinwazyjne, bezpieczne i bezbolesne badanie ultrasonograficzne, pozwalające na ocenę narządów znajdujących się w jamie brzusznej (m.in. wątroba, nerki, śledziona, trzustka, pęcherzyk żółciowy, pęcherz moczowy) oraz struktur położonych zaotrzewnowo – przede wszystkim nerek, nadnerczy, dużych naczyń i gruczołu krokowego (prostaty – u mężczyzn). Umożliwia ono wykrycie wielu zmian chorobowych: guzów, torbieli, kamicy, powiększenia narządów, zalegania moczu czy przerostu prostaty.
Kiedy warto wykonać USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej?
- Przy bólach brzucha lub bólach w okolicy lędźwiowej.
- W diagnostyce chorób wątroby, nerek, trzustki, śledziony i dróg żółciowych.
- Przy podejrzeniu kamicy nerkowej lub żółciowej, wodonercza.
- W diagnostyce guzów jamy brzusznej, torbieli, tętniaków aorty brzusznej.
- U mężczyzn w ocenie objawów ze strony układu moczowego – trudności w oddawaniu moczu, częstomocz, zaleganie moczu, podejrzenie przerostu prostaty.
- W przypadku nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych (np. kreatynina, próby wątrobowe, morfologia, mocz).
- W ramach badań kontrolnych i profilaktycznych, szczególnie po 40. roku życia.
Przygotowanie do badania:
- Na ok. 6 godzin przed badaniem nie należy spożywać pokarmów – zalecane jest bycie na czczo.
- Na 1–2 godziny przed badaniem należy wypić 1–1,5 litra niegazowanej wody i nie oddawać moczu – pełny pęcherz ułatwia ocenę dolnych dróg moczowych i prostaty.
- Unikać pokarmów wzdymających i napojów gazowanych na dzień przed badaniem.
- Warto przynieść wcześniejsze wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych (jeśli były wykonywane).
Więcej informacji
Co ocenia USG jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej?
- Wątroba – wielkość, echogeniczność, guzki, torbiele, stłuszczenie, zmiany nowotworowe.
- Pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe – kamica, zapalenie, poszerzenie dróg żółciowych.
- Trzustka – zarysy, ogniska zapalne, guzy (jeśli dobrze widoczna).
- Śledziona – wielkość, zmiany ogniskowe, urazy.
- Nerki – torbiele, kamienie, wodonercze, zmiany nowotworowe, ewentualnie wielkość i miąższ.
- Pęcherz moczowy – grubość ściany, złogi, zaleganie moczu po mikcji.
- Aorta brzuszna i przestrzeń zaotrzewnowa – obecność tętniaka, guzów, powiększonych węzłów chłonnych.
- Gruczoł krokowy (u mężczyzn) – orientacyjna ocena wielkości i kształtu prostaty, ewentualne cechy przerostu.
Co może wykazać nieprawidłowy wynik?
- Guzy, torbiele, stany zapalne, poszerzenie przewodów, obecność płynu w jamie brzusznej.
- Kamienie żółciowe i nerkowe, złogi w pęcherzu.
- Wodonercze, powiększenie prostaty, zatrzymanie moczu.
- Podejrzenie tętniaka aorty brzusznej lub patologii naczyń.
- Zmiany, które wymagają dalszej diagnostyki (np. TK, rezonansu, biopsji).
Wskazówki końcowe:
USG jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej to kompleksowe, bezpieczne i szybkie badanie, które umożliwia wykrycie wielu chorób układu pokarmowego i moczowo-płciowego. U mężczyzn pełny pęcherz umożliwia dodatkowo wstępną ocenę prostaty – choć dokładniejszym badaniem jest przezodbytnicze USG gruczołu krokowego (TRUS). W razie nieprawidłowości lekarz może zlecić badania uzupełniające (np. PSA, kreatynina, morfologia, rezonans MRI, tomografia, cystoskopia) lub skierować do odpowiedniego specjalisty (urologa, nefrologa, gastrologa).
