Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka biochemiczna

Krótki opis badania:

Albuminuria to obecność albuminy – białka osocza – w moczu. W warunkach prawidłowych albumina praktycznie nie przenika przez zdrowe kłębuszki nerkowe, dlatego jej pojawienie się w moczu wskazuje na uszkodzenie bariery filtracyjnej nerek. Oznaczenie stężenia albuminy w moczu pozwala na wczesne wykrycie nefropatii (zwłaszcza cukrzycowej i nadciśnieniowej), monitorowanie chorób przewlekłych oraz ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego.

Kiedy warto wykonać badanie albuminurii?

• U pacjentów z cukrzycą typu 1 i 2 – przynajmniej raz w roku w celu wykrycia nefropatii cukrzycowej.
• U osób z nadciśnieniem tętniczym – ocena uszkodzenia narządowego.
• W diagnostyce i monitorowaniu przewlekłej choroby nerek (PChN).
• W przypadku obrzęków, pienienia się moczu, nadciśnienia, pogorszenia funkcji nerek.
• U pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi, zespołem metabolicznym.
• W ocenie skuteczności leczenia nefroprotekcyjnego (np. inhibitorami ACE, ARB, flozynami).

Przygotowanie do badania:

• Najczęściej oznacza się albuminę w próbce porannego moczu lub w 24-godzinnej zbiórce moczu.
• Przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego i infekcji dróg moczowych – mogą przejściowo podwyższyć wynik.
• Nie ma potrzeby bycia na czczo.
• Warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach (np. diuretyki, NLPZ, inhibitory ACE), które mogą wpływać na wynik.

Więcej informacji

Interpretacja wyniku – wskaźnik albumina/kreatynina (ACR) w porannej próbce moczu:

• < 30 mg/g (lub < 3 mg/mmol) – normoalbuminuria (wartość prawidłowa)
• 30–300 mg/g (3–30 mg/mmol) – mikroalbuminuria (wczesne uszkodzenie nerek)
• > 300 mg/g (> 30 mg/mmol) – makroalbuminuria (białkomocz jawny)

Co oznacza podwyższone stężenie albuminy w moczu?

• Uszkodzenie nerek – najczęściej w przebiegu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, PChN.
• Nefropatia cukrzycowa – pierwszy objaw może wystąpić jeszcze przy prawidłowym eGFR.
• Nefropatia nadciśnieniowa – albuminuria jako objaw uszkodzenia naczyń.
• Zespół nerczycowy, kłębuszkowe zapalenia nerek.
• Zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe – nawet przy niewielkiej albuminurii.

Co oznacza prawidłowy lub niski poziom albuminy w moczu?

• Brak cech uszkodzenia nerek – filtracja kłębuszkowa prawidłowa.
• W przypadku cukrzycy i nadciśnienia – oznacza skuteczną kontrolę choroby i niskie ryzyko progresji PChN.
• Niskie wartości nie wykluczają uszkodzenia nerek – wczesne zmiany mogą być okresowe (np. zależne od wysiłku, gorączki).

Wskazówki końcowe:

Oznaczenie albuminurii (najlepiej jako wskaźnik albumina/kreatynina w moczu – ACR) to kluczowy parametr w ocenie funkcji nerek i ryzyka sercowo-naczyniowego, szczególnie u pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem i chorobami nerek. Regularne monitorowanie albuminurii pozwala na wczesne wdrożenie leczenia ochronnego i spowolnienie progresji przewlekłej choroby nerek. Wyniki zawsze warto analizować łącznie z: eGFR, kreatyniną, ciśnieniem tętniczym i glikemią.