Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka biochemiczna

Krótki opis badania:

CRP (białko C-reaktywne) to białko ostrej fazy, którego poziom wzrasta we krwi w odpowiedzi na stan zapalny, zakażenie lub uszkodzenie tkanek. Szybki test ilościowy CRP wykonywany u dzieci poniżej 6. roku życia to szybka i mało inwazyjna metoda oznaczenia poziomu CRP z krwi włośniczkowej (z palca). Umożliwia różnicowanie infekcji wirusowych i bakteryjnych, co wspiera decyzje dotyczące konieczności wdrożenia antybiotykoterapii.

Kiedy warto wykonać szybki test CRP u dzieci?

• Przy gorączce, utrzymującej się lub nagle narastającej.
• W przypadku objawów infekcji: kaszlu, kataru, bólu gardła, biegunki, wymiotów, apatii.
• Gdy istnieje podejrzenie zakażenia bakteryjnego (np. angina paciorkowcowa, zapalenie ucha, płuc, dróg moczowych).
• W celu monitorowania stanu zapalnego u dziecka z chorobą przewlekłą lub po przebytym zakażeniu.
• W ocenie skuteczności leczenia – spadek CRP świadczy o wygaszaniu stanu zapalnego.
• W sytuacjach nagłych – w diagnostyce ostrego stanu zapalnego, np. w diagnostyce sepsy.

Przygotowanie do badania:

• Badanie nie wymaga przygotowania – może być wykonane o dowolnej porze dnia.
• Nie jest wymagane bycie na czczo.
• Wystarczy kilka kropli krwi z palca – metoda szybka, bezpieczna i dobrze tolerowana przez dzieci.
• Warto poinformować personel o ostatnio przyjmowanych lekach (np. przeciwzapalnych, antybiotykach).

Więcej informacji

Normy CRP (dla dzieci):

• < 5 mg/l – wartość prawidłowa
• 5–40 mg/l – może wskazywać na infekcję wirusową lub łagodny stan zapalny
• 40–100 mg/l – infekcja bakteryjna możliwa, konieczna ocena kliniczna
• 100 mg/l – silny stan zapalny, zwykle infekcja bakteryjna lub ciężka choroba

Co oznacza podwyższony wynik CRP u dziecka?

• Infekcja bakteryjna – np. angina, zapalenie płuc, ucha środkowego, dróg moczowych.
• Ostre zapalenie – może towarzyszyć grypie, COVID-19, mononukleozie.
• Powikłania po infekcji – np. ropień, posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
• Stan zapalny po szczepieniu – łagodny wzrost możliwy w 1–2 dobie.
• Choroby autoimmunologiczne lub reumatologiczne – rzadziej, ale również podnoszą CRP.

Co oznacza prawidłowy lub niski poziom CRP?

• CRP < 5 mg/l sugeruje brak ostrego stanu zapalnego, może wskazywać na:
  • infekcję wirusową (np. przeziębienie),
  • początkowy etap choroby,
  • stan po infekcji – poziom może już się normalizować.
• Nie wyklucza choroby – zawsze należy interpretować wynik razem z objawami klinicznymi i oceną lekarza.

Wskazówki końcowe:

Szybki test CRP to praktyczne i pomocne narzędzie diagnostyczne w opiece nad dziećmi, szczególnie przy gorączce lub podejrzeniu infekcji. Pomaga w podjęciu decyzji, czy konieczna jest antybiotykoterapia, a jego wykonanie z krwi włośniczkowej jest szybkie, mało stresujące i dostępne w wielu placówkach POZ oraz punktach diagnostycznych. W razie nieprawidłowego wyniku wskazana jest konsultacja pediatryczna i, jeśli potrzeba, rozszerzenie diagnostyki (np. morfologia, badanie moczu, wymaz z gardła, USG).