Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka alergologiczna / immunologia

Krótki opis badania:

IgE swoiste to przeciwciała produkowane przez organizm w odpowiedzi na kontakt z konkretnymi alergenami. Badanie polega na oznaczeniu poziomu swoistych IgE przeciwko wybranym alergenom wziewnym, takim jak pyłki drzew, traw i chwastów, roztocza, sierść zwierząt czy pleśnie i pokarmowym. Pomaga zidentyfikować substancje, które wywołują objawy alergii oddechowej, skórnej lub ogólnoustrojowej i stanowi ważny element diagnostyki alergii IgE-zależnej.

Przykładowy zakres badanych alergenów:

Alergeny pokarmowe:

Kiedy warto wykonać badanie IgE swoistych (wziewnych)?

• Przy objawach sezonowych: katar sienny, kichanie, łzawienie, duszność – szczególnie wiosną i latem.
• W przypadku przewlekłego kataru, kaszlu, astmy, świszczącego oddechu.
• Przy nawracających objawach po kontakcie ze zwierzętami domowymi (kot, pies).
• Przy podejrzeniu uczulenia na roztocza kurzu domowego (problemy z oddychaniem lub kaszlem nasilające się w nocy).
• U dzieci z podejrzeniem alergii wziewnej, AZS lub alergii krzyżowych.
• W diagnostyce różnicowej przy infekcjach dróg oddechowych o podłożu alergicznym.
• Przed rozpoczęciem immunoterapii swoistej (odczulania).
• U dzieci z podejrzeniem alergii na białko mleka krowiego, jaja czy gluten.
• Przy podejrzeniu alergii pokarmowej: bóle brzucha, biegunki, nudności, wysypki po spożyciu określonych produktów.

Przygotowanie do badania:

• Badanie nie wymaga bycia na czczo.
• Nie trzeba odstawiać leków przeciwhistaminowych – nie wpływają na wynik.
• Próbkę krwi można pobrać o dowolnej porze dnia.
• Warto przygotować listę zaobserwowanych objawów i ich sezonowości – ułatwia interpretację.

Więcej informacji

Najczęściej badane alergeny wziewne w tym panelu:

• Leszczyna, olcha, brzoza – alergeny pyłków drzew (pylą wczesną wiosną).
• Trawy, żyto – pyłki traw i zbóż (sezon: późna wiosna i lato).
• Bylica – chwast pylący latem (lipiec–sierpień), częsta przyczyna kataru siennego.
• Roztocza kurzu domowego (Dermatophagoides pteronyssinus i farinae) – całoroczny alergen wewnątrzdomowy.
• Sierść psa i kota – alergeny naskórka, śliny i moczu zwierząt domowych.
• Alternaria – pleśń (grzyb), rosnąca na roślinach, glebie, ścianach; istotna przy alergiach całorocznych i astmie.

Alergeny pokarmowe:

• mleko krowie, jaja kurze, pszenica, soja
• orzechy ziemne, orzechy laskowe
• ryby, owoce morza – skorupiaki
• marchew, jabłko

Interpretacja wyników:

Wyniki IgE swoistych podawane są ilościowo i/lub w klasach (0–6):

• Klasa 0 (< 0,35 kU/l) – brak uczulenia
• Klasa 1–2 (0,35–3,5 kU/l) – uczulenie słabe / klinicznie nieistotne
• Klasa 3–4 (3,5–17,5 kU/l) – uczulenie średnie
• Klasa 5–6 (> 17,5 kU/l) – uczulenie silne / wysokie ryzyko objawów

Co oznacza podwyższony poziom swoistego IgE?

• Potwierdza uczulenie na dany alergen – organizm wytwarza przeciwciała IgE po kontakcie z tym czynnikiem.
• Może odpowiadać za objawy sezonowe lub całoroczne (zależnie od alergenu).
• Wysokie stężenie IgE swoistego wskazuje na znaczenie kliniczne alergii, zwłaszcza przy towarzyszących objawach.
• Umożliwia dopasowanie immunoterapii (odczulania) oraz profilaktyki środowiskowej.

Co oznacza brak wykrywalnego poziomu IgE swoistych?

• Brak uczulenia na badane alergeny – objawy mogą mieć inną przyczynę (np. infekcyjną, nietolerancje).
• Możliwa jest alergia IgE-niezależna (typu późnego) lub nadwrażliwość nieswoista.
• Przy silnych objawach warto poszerzyć diagnostykę o inne panele alergenów, testy skórne lub testy prowokacyjne.

Wskazówki końcowe:

Badanie IgE swoistych to dokładne, bezpieczne i nieinwazyjne narzędzie diagnostyki alergii wziewnych – pozwala wykryć konkretne uczulenia i dopasować leczenie. Jest szczególnie przydatne u dzieci i osób, u których nie można wykonać testów skórnych. Wyniki powinny być zawsze interpretowane w kontekście objawów klinicznych, sezonowości i wywiadu alergologicznego – najlepiej przez alergologa.