Kategoria badania:

Diagnostyka obrazowa – radiologia / laryngologia

Krótki opis badania:

RTG zatok przynosowych to nieinwazyjne i szybkie badanie obrazowe, które pozwala na ocenę powietrzności i stanu zapalnego zatok: czołowych, szczękowych, sitowych, a w niektórych przypadkach także klinowych. Wykonywane jest zazwyczaj w projekcji potyliczno-bródkowej (projekcja Watera), a w razie potrzeby także w bocznej lub innych uzupełniających rzutach. Badanie jest często wykorzystywane w diagnostyce objawów takich jak przewlekły katar, ból głowy, uczucie zatkania nosa czy podejrzenie zapalenia zatok.

Kiedy warto wykonać RTG zatok?

• Przy objawach zapalenia zatok przynosowych: ból twarzy, ucisk w okolicy czoła lub policzków, wydzielina z nosa.
• W przypadku nawrotowych lub przewlekłych infekcji górnych dróg oddechowych.
• Przy podejrzeniu zatkanego ujścia zatok, torbieli, polipów lub płynu w zatoce.
• W diagnostyce bólów głowy o niejasnej przyczynie.
• Przed zabiegami chirurgicznymi nosa lub zatok (np. FESS).
• U pacjentów z deformacjami przegrody nosowej lub urazami twarzoczaszki.
• W kontroli skuteczności leczenia zapalenia zatok.

Przygotowanie do badania:

• Nie jest wymagane specjalne przygotowanie.
• W dniu badania można normalnie jeść, pić i przyjmować leki.
• Przed badaniem należy zdjąć okulary, kolczyki, aparaty słuchowe oraz inne metalowe przedmioty w okolicy głowy i twarzy.
• Kobiety w ciąży powinny poinformować o tym personel – RTG zatok wykonuje się wtedy tylko w sytuacjach koniecznych.

Więcej informacji

Co ocenia RTG zatok?

• Powietrzność zatok przynosowych – czy zatoki są prawidłowo wypełnione powietrzem.
• Obecność płynu, zgrubienia błony śluzowej – typowe dla zapalenia zatok.
• Zamknięcie ujścia zatok – mogące prowadzić do gromadzenia wydzieliny i przewlekłych zakażeń.
• Zmiany torbielowate, polipy, zwapnienia, niekiedy też ogniska próchnicze zębów wpływające na zatokę szczękową.
• Symetrię i budowę zatok, nieprawidłowości kostne, pourazowe deformacje.

Co może wykazać nieprawidłowy wynik?

• Zapalenie zatok przynosowych – obecność płynu lub zgrubienia śluzówki, najczęściej w zatoce szczękowej.
• Polipy i torbiele – widoczne jako zacienienia lub zmiany okrągłe w zatoce.
• Zarośnięcie ujść zatok, deformacje kostne, przerosty małżowin nosowych.
• Zmiany pourazowe – złamania w obrębie kości twarzoczaszki.
• Zębodół otwarty do zatoki szczękowej – powikłanie stomatologiczne.

Co oznacza prawidłowy wynik?

• Zatoki są powietrzne, symetryczne, bez pogrubienia błony śluzowej ani obecności płynu.
• Brak cech infekcji, deformacji, zmian patologicznych.

Wskazówki końcowe:

RTG zatok to szybkie i szeroko dostępne badanie, przydatne w rozpoznawaniu ostrego lub przewlekłego zapalenia zatok. W przypadku trudności diagnostycznych, nawracających infekcji lub podejrzenia zmian strukturalnych lekarz może zalecić tomografię komputerową zatok (TK), która pozwala na dokładniejszą ocenę anatomii i ewentualnych przeszkód w odpływie wydzieliny. Dodatkowo warto wykonać badania laryngologiczne lub stomatologiczne w celu ustalenia źródła problemu.