Kategoria badania:

Badania laboratoryjne – diagnostyka serologiczna / choroby zakaźne

Krótki opis badania:

VDRL (ang. Venereal Disease Research Laboratory) to nieswoisty test serologiczny służący do wykrywania przeciwciał przeciw lipidom uwalnianym z komórek uszkodzonych przez krętki blade (Treponema pallidum) – bakterie wywołujące kiłę. Test wykrywa ogólną odpowiedź immunologiczną organizmu, a nie bezpośrednio samą bakterię. W przypadku dodatniego wyniku konieczne jest wykonanie testu potwierdzającego, np. FTA-ABS lub TPHA.

Kiedy warto wykonać badanie VDRL?

• Przy podejrzeniu zakażenia kiłą – np. po kontakcie seksualnym bez zabezpieczenia.
• U pacjentów z objawami choroby – wrzód twardy, wysypka, powiększone węzły chłonne, zmiany neurologiczne.
• W rutynowym badaniu przesiewowym:
  • przed operacją,
  • przed zabiegami ginekologicznymi,
  • u kobiet w ciąży (standardowe badanie w I trymestrze),
  • u dawców krwi.
• U partnerów osób z rozpoznaną kiłą.
• W monitorowaniu skuteczności leczenia kiły.

Przygotowanie do badania:

• Badanie nie wymaga bycia na czczo i nie wymaga specjalnego przygotowania.
• Próbkę krwi można pobrać o dowolnej porze dnia.
• Warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i przebytych chorobach, które mogą wpływać na wynik testu.

Więcej informacji

Interpretacja wyniku VDRL:

• Ujemny (–): brak wykrywalnych przeciwciał – najczęściej oznacza brak aktywnego zakażenia.
• Dodatni (+): obecność przeciwciał – wymaga potwierdzenia testem swoistym (TPHA, FTA-ABS).

Co oznacza dodatni wynik VDRL?

• Aktywne zakażenie kiłą – zwłaszcza, jeśli miano przeciwciał jest wysokie.
• Przebyte zakażenie – przeciwciała mogą utrzymywać się przez pewien czas po leczeniu.
• Możliwe także wyniki fałszywie dodatnie – w takich przypadkach wynik nie jest związany z kiłą. Do takich sytuacji należą:
  • choroby autoimmunologiczne (np. toczeń układowy),
  • gruźlica, malaria, mononukleoza,
  • ciąża,
  • choroby wątroby,
  • starszy wiek.

Co oznacza ujemny wynik VDRL?

• Zwykle oznacza brak aktywnego zakażenia, ale:
  • we wczesnym okresie kiły (do 2–3 tygodni od zakażenia) wynik może być jeszcze ujemny – zaleca się wtedy powtórzenie badania.
  • w późnych stadiach kiły poziom przeciwciał może również spadać.

Wskazówki końcowe:

Test VDRL to nieswoisty test przesiewowy – dodatni wynik nie potwierdza zakażenia, a ujemny nie zawsze je wyklucza. Dla potwierdzenia zakażenia konieczne jest wykonanie testu swoistego, np. TPHA lub FTA-ABS. Badanie VDRL jest również wykorzystywane do monitorowania skuteczności leczenia – spadające miano przeciwciał świadczy o skutecznej terapii. W przypadku dodatniego wyniku lekarz może zalecić badania dodatkowe oraz leczenie zgodne z obowiązującymi standardami.